یادی از ابراهیم ذهبی، عکاس پیشکسوت مشهدی، هم زمان با سالروز درگذشتش | عکاس حرم و بارگاه

به گزارش شهرآرانیوز، ابراهیم، زاده اولین سال سده چهاردهم خورشیدی بود (اگر الان در قید حیات بود، باید شمع صدویک سالگی اش را فوت می‌کرد). او متولد بخارا بود و تا پنج سالگی ساکن این شهر تاریخی بود، اما فشار کمونیست‌های روی کارآمده پس از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ باعث شد که حاج میرزاهاشم طلافروش دست ابراهیم، نوه اش و کل خاندان را بگیرد، از بخارا به قصد مجاورت با امام هشتم (ع) راهی مشهد شود و عاقبت در محله قدیمی چهنو ساکن شوند.

ابراهیم تحصیلات ابتدایی اش را در مدرسه ملی محمدیه و سپس در مهدیه تاریخی حاجی عابدزاده گذراند. در شروع پانزده سالگی والدینش را از دست داد. در همین زمان بود که تحت آموزش دایی اش، مرحوم عالم زاده، شروع به فراگیری عکاسی کرد. خودش درَاین باره می‌گوید: دایی ام هم تازه از شوروی به ایران مهاجرت کرده بود. او یک عکاس مبتدی بود.

روزی در خواب بود و نور آفتاب روی صورتش افتاده بود. دوربینش را برداشتم و همان طور در خواب از او عکس گرفتم. او که شوقم را دید، مرا تحت تعلیم عکاسی قرار داد. در نتیجه، عکاسی شد شغل اصلی ابراهیم. او عکاسی را به عنوان یک شغل و حرفه با تهیه عکس از متقاضیان شناسنامه در اداره آمار و ثبت احوال ادامه داد. حدود سال ۱۳۲۸ مغازه عکاسی اش را به نام «عکاسی سیاح» در جنوب فلکه حضرتی دایر کرد. پس از تخریب اطراف حرم نیز مغازه اش را به فلکه آب منتقل کرد. می‌توان گفت برهه مهم زندگی سیاح از این زمان آغاز شد.

تا قبل از تخریب بافت پیرامونی حرم در زمان پهلوی اول، عکس‌هایی که ابراهیم می‌گرفت، بیشتر پیرامون حرم یا داخل صحن‌ها بود، اما بعد از تخریب بافت، او و دیگر عکاسان اجازه عکاسی در حرم یا اطراف حرم را نداشتند، پس او به ایده‌ای تازه فکر کرد: نقاشی بود به نام آقای دیدین‏فر که مغازه اش در خیابان امام خمینی (ره)، روبه روی اداره کل آموزش وپرورش خراسان بود.

نقاش پرده‌ها را از روی عکس‏‌هایی که من از مجموعه حرم گرفته بودم، در اندازه‏‌های بزرگ نقاشی می‏ کرد. نقاشی‏‌ها بیشتر مربوط به گنبد و گلدسته، صحن نو، صحن کهنه و ضامن آهو بود. زائران که بیشترشان از شهرستان‏‌ها و روستا‌ها بودند، پس از انتخاب پرده مدنظر و نوع پوشش، جلو تصاویر نقاشی شده می‏ ایستادند و عکس می‌گرفتیم.

او یکی از پایه گذاران ژانری از عکاسی است که معروف است به عکاسی زیارتی یا حرم و بارگاهی. ذهبی در عکاسی استعدادی شگرف داشت، به همین دلیل علاوه بر عکاسی عکاس خانه ای، آثار خوبی در زمینه عکاسی مناظر شهری، عکاسی معماری (به ویژه از حرم) و عکاسی اجتماعی و پرتره نیز خلق کرده است. استاد ابراهیم ذهبی (سیاح) در نودویک سالگی درحالی که پانزده سال بود دست از عکاسی کشیده بود، صبح سه شنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۲ در مشهد درگذشت و در آرامگاه خواجه ربیع به خاک سپرده شد.

ابراهیم ذهبی در دهه۳۰ و ۴۰ عکس‌های بسیاری را از مناطق و مناظر شهری و بافت اجتماعی مشهد گرفت که امروز برگ‌های بسیار مهمی از هویت مشهد محسوب می‌شوند.

سال۱۹۳۵ میلادی بود که اولین جایزه بین المللی عکاسی ایــــــران تـــوســـط ابراهیم ذهبی برای عکس «سقای پیر» در آمریکا کسب شد.